Αγαπητέ μου κ. Σπυρίδη και για να δώσω το στίγμα της σχέσης μας, “γιατρέ μου!”

Ομολογώ ότι με ξάφνιασε η πρότασή σας να γράψω ένα κείμενο για την Ιστοσελίδα με θέμα, «Η “Τέχνη” του να είσαι Μάνα»

Αναρωτιέμαι, είναι τέχνη; είναι ένστικτο; είναι κάτι που το έχουν μόνο τα θηλυκά και που δεν μπορεί να περιγραφεί; είναι κάτι από όλα;

Σε κάθε περίπτωση θα γράψω δυο λόγια και ίσως αυτά αποτελέσουν τη βάση για να φουντώσει μια συζήτηση: 

“Εγώ πότε θα γίνω μάνα;” ξεκινά να αναρωτιέται κάθε γυναίκα που ακούει το βιολογικό της ρολόι να χτυπά και ονειρεύεται μικρά χαριτωμένα ροζ και γαλάζια ρουχαλάκια και μικρούλικα γλυκά πλασματάκια να της χαμογελούν . 

Κι έρχεται ο καιρός που τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα και η γυναίκα γίνεται μανούλα. Παίρνει το μωρό στο σπίτι, μόνο που δυστυχώς δεν παίρνει μαζί και …οδηγίες χρήσεως (!)

…για το πως μπορεί να το φροντίσει με τον καλύτερο τρόπο. Κι έτσι ,αρχίζουν οι αγωνίες. Αγωνία για το γιατί κλαίει, για το γιατί δεν κλαίει ,μήπως δεν ανασαίνει, μήπως κοιμάται πολύ, γιατί δεν κοιμάται πολύ, γιατί …γιατί …γιατί. Χιλιάδες “γιατί” στο μυαλό, μεγάλη η χαρά της μητρότητας αλλά ακόμη μεγαλύτερη η αγωνία του να είσαι καλή και σωστή μαμά. 

Κι αν έχεις μια μητέρα ή μια πεθερά με κατανόηση-λέμε τώρα!!!- ένα δικό σου άνθρωπο να σε βοηθήσει και να σε καθοδηγήσει -αφού ο πατέρας κοιτάζει συνήθως γεμάτος πανικό ή δεν κοιτάζει καθόλου δηλώνοντας …αδυναμία και μονολογώντας “εσύ είσαι μάνα εγώ δεν τα ξέρω αυτά”- έχει καλώς.

Διαφορετικά, η νέα μαμά ψάχνει γύρω , ένα χέρι υποστήριξης, μια κουβέντα ουσιαστική , έστω ένα βλέμμα συμπαράστασης. Κι αν είναι τυχερή το βρίσκει.

Εγώ και είμαι σίγουρη πολλές ακόμη μαμάδες που θα διαβάσουν αυτό το κείμενο θα συμφωνήσουν πως, ευτυχία είναι, να σε καταλάβει και να σε βοηθήσει ένας άνθρωπος που αποδεδειγμένα ξέρει από πρώτο χέρι το “τι τραβάμε κι εμείς οι μάνες”!

Κι ένας τέτοιος άνθρωπος για μένα είσαστε εσείς. Ένας γιατρός που τιμάει την ιατρική και αγαπάει ειλικρινά τα παιδιά μας. Ξέρεις πως θα σε σώσει στη δυσκολία και θα είναι πάντα εκεί να σε σώζει στα μεγάλα και τα μικρά. Με τη σωστή συμβουλή, τη σωστή γνωμάτευση και πάντα μα πάντα ένα χάδι γεμάτο στοργή στο κεφαλάκι του μικρού ασθενή αλλά και μια καραμελίτσα δώρο για να γλυκάνει το κλάμα του. Για άλλες μητέρες αυτός ο άνθρωπος φύλακας του μωρού είναι κάποιος άλλος Παιδίατρος που σίγουρα ξέρει καλά τη δουλειά του και βρίσκεται κοντά τους στις εύκολες και κυρίως στις δύσκολες στιγμές.

Στο πλευρό σας αλλά και στο πλευρό μας η σύζυγός σας, η κυρία Νίκη. Μια γυναίκα μητέρα και η ίδια που μας βοηθά σε όλα αυτά που μας φαίνονται βουνό! Η κυρία Νίκη θα σε καθησυχάσει όταν το παιδί σου αργήσει να μιλήσει. 

“Εχεις χρόνια να ακούς τη φωνή του” θα αποφανθεί όλο σοφία ,όταν καθυστερεί να μιλήσει . “Μην ανησυχείς θα γίνει γιατρός είναι όλοι τους κακογράφοι”, θα …γνωμοδοτήσει όταν άπαντες επιμένουν πως αφού κάνει τραγικά γράμματα το βλαστάρι σου χρειάζεται εργοθεραπεία!

Μπορεί να μην υπάρχουν οδηγίες χρήσεως , να μην διδάσκεται η τέχνη της καλής μάνας αλλά ευτυχώς υπάρχουν άνθρωποι -σημεία αναφοράς που σε βοηθούν όταν το χρειάζεσαι χωρίς να σε κάνουν να νιώθεις εντελώς εκτός τόπου και χρόνου.

Σε ότι αφορά εμένα, εύχομαι τα παιδιά μου να κολλήσουν το “μικρόβιο” των δικών τους παιδιών που έγιναν καλοί άνθρωποι και εξαιρετικοί επιστήμονες και εγώ να κολλήσω το “μικρόβιο” της αντοχής και της αγάπης τους! 

Σας ευχαριστούμε που είστε δίπλα μας και μοιράζεστε μαζί μας την …τέχνη της ζωής!

……………………………..

Συνέχεια από εμένα που ουσιαστικά πήρα τη σκυτάλη από τη φίλη μου Κατερίνα Μανανεδάκη.


Καλή μου Κατερίνα,

Θυμάμαι την έκπληξη που δοκίμασες όταν κάποια μέρα σε τηλεφωνική μας επικοινωνία για κάποιο πρόβλημα του γιού σου, σε παρακάλεσα να γράψεις ένα κείμενο για την ιστοσελίδα www.paidiatriki.gr με τίτλο: ‘’Η τέχνη να είσαι μητέρα’’. Ήξερα ότι τέτοια θέματα αποτελούν τη συγγραφική σου αδυναμία, ήξερα ότι γράφεις όμορφα, απλά και κατανοητά και ότι δεν λείπει το χιούμορ από τις γραμμές σου μέσα στο κείμενο.

Η έκπληξή σου οφειλόταν στη λέξη τέχνη” που σε αιφνιδίασε, γιατί με μια πρώτη ματιά η τέχνη είναι κάτι που διδάσκεται, όμως η μητρότητα είναι έμφυτη και ενστικτώδης, ριζωμένη σε όλα τα θηλυκά όντα του πλανήτη.

Ναι, είναι έμφυτη η μητρότητα, αυτή όμως εξαντλείται ως ιδιότητα σε μεγάλο βαθμό στους πρώτους 24 μήνες της ζωής του παιδιού. 

Μετά, το παιδί χρειάζεται καθοδήγηση για να περάσει όλα τα στάδια της ψυχικής και νοητικής ανάπτυξης και να φθάσει στην ενήλικο ζωή ως άτομο χρήσιμο για τους άλλους και τον εαυτό του. 

Αυτό το μετά, διδάσκεται Κατερίνα μου και δεν το εγκαταλείπουμε στην έμφυτη συμπεριφορά της κάθε μητέρας και νομίζω ότι συμφωνείς. Το κείμενο που μου έστειλες μου δημιούργησε ένα πρόβλημα, ένα δίλημμα θα έλεγα, γιατί περιέχει μία ιδιαίτερα αισθητή αναφορά στο όνομά μου. Είχα δύο επιλογές. Το ανεβάζω στην ιστοσελίδα και το εκμεταλλεύομαι ως εισαγωγή ή δεν το ανεβάζω. Αν το ανεβάσω πολλοί επισκέπτες της σελίδας θα θεωρήσουν ότι αποτελεί μία ‘‘άκομψη’’ διαφήμιση την οποία προκάλεσα. Αν δεν το δημοσιεύσω χάνω την ευκαιρία να δώσω εγώ ότι μπορώ στην ‘‘ Τέχνη να είσαι μητέρα’’. Προτίμησα να το δημοσιεύσω γιατί τόσο εσύ, όσο και αρκετοί από τους αναγνώστες γνωρίζουν ότι δεν χρειάζομαι προβολή, γιατί ότι ήταν να δώσω στην παιδιατρική το έδωσα και ότι ήταν να πάρω από αυτήν, το πήρα.

Η Νίκη ναι είναι μια εξαιρετική συνεργάτιδα κυρίως όμως, κατά την κρίση μου, ήταν μία πολύ καλή μάνα. Δεν θα μπορούσαν άλλωστε τα παιδιά μου να γίνουν όπως τα περιγράφεις, χωρίς μια ικανή μητέρα, μια και εγώ, δυστυχώς, ‘‘γνώρισα’’ τα παιδιά μου όταν έγιναν γιατροί. Στα δύσκολα – τα κρίσιμα χρόνια για δύο αγόρια- εγώ ήμουνα σε κάποιο νοσοκομείο και εφημέρευα ή σε κάποιο γραφείο και διάβαζα ή έγραφα.

Να λοιπόν το πρώτο θέμα που μου δίνεται η ευκαιρία να διαπραγματευθώ. Τον ρόλο του πατέρα που όσο είναι νέος, βρίσκεται στην περίοδο της μείζονος προσπάθειας για προκοπή και για διάκριση, ειδικότερα αν είναι φιλόδοξος, οπότε; Το σπίτι και η οικογένεια βρίσκονται σε δεύτερη, τρίτη μοίρα. Η δικαιολογία υπάρχει. Υπάρχει άλλοθι, θα έλεγα, γιατί στο σπίτι είναι η μητέρα τους. Αυτή που «η φύση της ανέθεσε να τα κάνει όλα» και αυτά που της ανήκουν και αυτά που δεν της ανήκουν, που μπορούμε όμως να της τα φορτώσουμε.

Ποτέ δεν πήγα στο σχολείο των παιδιών για να δω έναν δάσκαλο ή έναν καθηγητή, δεν ήξερα τους φίλους τους και τις οικογένειές τους, δεν παρακολούθησα ποτέ μια σχολική γιορτή, δεν γνώριζα τι χρήματα είχαν στην τσέπη τους, δεν έκανα ποτέ ολόκληρες διακοπές μαζί τους αλλά φρόντιζα να πηγαίνουν κάπου κοντά για να πηγαίνω κανένα Σαββατοκύριακο. Αν ήμουνα μαζί τους την πρωτοχρονιά, δεν ήμουν τα Χριστούγεννα και ανάποδα. Δεν θυμούμαι κάποιο παιδί μου να σβήνει κεράκια στα γενέθλιά του και τα δώρα μου ήταν πάντα σε χρήμα γιατί δεν ήξερα καν να βγω στην αγορά. Όταν αρρώσταιναν τα έφερνε η μητέρα τους στο νοσοκομείο να τα δω. Μεγάλωσαν στον αυλόγυρο του Νοσοκομείου «ΑΓΛΑΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ» όπου έπαιζαν και κάπου-κάπου πλησίαζαν στο παράθυρο των εξωτερικών ιατρείων για να βεβαιωθούν ότι είμαι ακόμη εκεί. Ευτυχώς το σπίτι ήταν κοντά στο νοσοκομείο.

Όταν κάποτε άνοιξα τα μάτια και έψαξα να βρω τα παιδιά μου, αυτά είχαν πετάξει για σπουδές και είδα μόνο τις πλάτες τους που έφευγαν. Αυτά και άλλα πολλά για τα οποία ειλικρινά δεν αισθάνομαι καθόλου περήφανος. 

Ακόμη προσπαθώ να μετρήσω τη δύναμη και τις ικανότητες αυτής της μητέρας που κατάφερε να παίξει το διπλό ρόλο, χωρίς τα παιδιά να αισθανθούν απέχθεια προς εμένα και όχι μόνο δεν με απέρριψαν, αλλά τα έκανε να πιστέψουν ότι ήμουν πρότυπο, απόδειξη ότι η επαγγελματική τους επιλογή ήταν η ιατρική επιστήμη. Προς την κατεύθυνση αυτή κινήθηκαν, λες και ήταν υποχρεωμένα να το κάνουν, χωρίς άλλη επιλογή και χωρίς πολλές-πολλές κουβέντες.

Δεν είχα ένστικτο; Είχα! Κυριαρχούσε όμως τόσο πολύ μέσα μου η προσπάθεια για τη δουλειά μου και την επιτυχία, που όλα τα άλλα, τα πολύ σημαντικά, πήγαν περίπατο. Τα θεωρούσα όλα φυσικά, όμως δεν ήταν και δεν το κατάλαβα γιατί κανένας δεν μου το είχε διδάξει. Το κατάλαβα πολύ αργά, όταν η ίδια η επιστήμη που σπούδασα μου το δίδαξε.

Ευτυχώς για μένα που τα παιδιά μου διάλεξαν ως επάγγελμα τη δουλειά μου και έτσι μου έδωσαν το χρόνο και την ευκαιρία να ασχολούμαι μαζί τους μετά τα 20 χρόνια τους. Δεν μου είπαν ποτέ ‘‘που ήσουνα πατέρα’’ γιατί ‘‘ευτύχησα’’ να μην χρειασθεί ή το είπαν, αλλά δεν ήμουν πάλι εκεί για να το ακούσω! Να λοιπόν Κατερίνα μου, που όσο φεύγουν οι γραμμές σκέφτομαι πως ο τίτλος θα έπρεπε να ήταν ‘‘Η τέχνη να είσαι γονιός’’. 

Τα παιδιά δεν μεγαλώνουν σωστά με τον ένα, θέλουν και τους δύο γονείς.

Η μητέρα είναι αυτή που δίνει στο παιδί ότι χρειάζεται για να μεγαλώσει μέχρι να αρχίσει να αυτοεξυπηρετείται, να αποκτήσει τη δυνατότητα να φροντίζει τον εαυτό του. Το αίσθημα της αυτοσυντήρησης που υπάρχει σε κάθε παιδί από τη γέννηση, αναπτύσσεται, ωριμάζει, μορφοποιείται και εμπλουτίζεται με συγκεκριμένης μορφής άμυνες. Όσο μεγαλώνει το παιδί τόσο γίνεται ανεξάρτητο, νομίζει ότι τα ξέρει και τα μπορεί όλα, ‘‘ντύνει’’ τη συμπεριφορά του με πράξεις μίμησης που προέρχονται από το περιβάλλον του και εδώ, ναι εδώ ακριβώς, ξεκινάει η τέχνη να είσαι γονιός. Εδώ που το τι θα φάει και θα πιει, τι θα φορέσει, αν θα κρυώσει ή θα ζεσταθεί, αν τα χέρια του είναι λερωμένα, έχουν πλέον πολύ μικρή σημασία, εμπρός στο πως θα μιλήσει, πως θα συμπεριφέρεται, αν θα είναι αλληλέγγυο, αν θα σκέφτεται μέσα στο σύνολο για το σύνολο, αν θα επικοινωνεί, αν θα σέβεται, αν θα έχει αναπτυγμένο αίσθημα ευθύνης, αν θα είναι μεγαλόψυχο, αν το ‘‘εγώ’’ θα αναπτυχθεί σε φυσιολογικά πλαίσια και άλλα και άλλα πολλά, αμέτρητα.

Από εδώ και πέρα η οικογένεια, το σχολείο κι ο κοινωνικός περίγυρος έχουν καθοριστικό ρόλο. Όμως η ευθύνη των γονιών είναι τεράστια μια και ο κοινωνικός περίγυρος και το σχολείο, αποτελούν και αυτά επιλογή τους, πέρα από την ευθύνη για το πλαίσιο της εσωτερικής δομής της οικογένειας. Οι ατελείωτες συζητήσεις και οι νουθεσίες είναι αναποτελεσματικά μέσα. Λίγα λόγια, λίγες νουθεσίες και πολλά παραδείγματα από εμάς προς το παιδί, στην καθημερινότητα. 

Δεν μπορείς να κατηγορείς κάποιον που σου πήρε τη σειρά στην τράπεζα και εσύ να το κάνεις εκ συστήματος, να συνιστάς βοήθεια και κατανόηση για κάποιον που σε χρειάζεται και εσύ να περνάς πάνω από τον ηλικιωμένο που έπεσε και να ξεσκονίζεις το παντελόνι σου που λερώθηκε. Να απαιτείς θέση στο λεωφορείο γιατί έχεις το παιδί στην αγκαλιά σου και να μην έχεις παραχωρήσει ποτέ ο ίδιος τη θέση σου. Να βρεις ένα χρήσιμο αντικείμενο (πορτοφόλι) και να μην το παραδώσεις στην αστυνομία, παρουσία του παιδιού. Να ανοίγεις το παράθυρο του αυτοκινήτου και να πετάς έξω το χαρτομάντιλο, να κάθεσαι στο μετρό και να βάζεις τα πόδια σου στο απέναντι κάθισμα, να περιγράφεις με πόσο έξυπνο τρόπο έκλεψες την εφορία, με τι μανούβρες ξεγέλασες τον ασφαλιστή για το αυτοκίνητο που συγκρούστηκε με ευθύνη σου και κατά παράβαση του Κ.Ο.Κ, να παραβιάζεις τα σήματα της τροχαίας, να μην δίνεις προτεραιότητα στους πεζούς, να βρίζεις συνέχεια όσο οδηγείς, να μην σέβεσαι κανέναν και τίποτα, να μην χαιρετάς , να μην χαμογελάς, να μην σου βγαίνει μία καλή κουβέντα για τους άλλους, να, να …να! Τέλος να μην ξέρεις τους φίλους των παιδιών σου, που βρίσκονται κάθε στιγμή τα παιδιά, να μην συζητάς τα προβλήματά τους και κυρίως μέσα από τη συζήτηση να μην μπορείς ή να μην θέλεις να δεις ότι κάτι δεν πάει καλά. 
Σε ένα καλοκαιρινό κείμενο στη σελίδα www.paidiatriki.gr, με τίτλο «Μήπως είναι ευκαιρία τώρα και εμείς να γίνουμε καλύτεροι;», θα βρείτε και τις εμπειρίες μου από τις καλοκαιρινές διακοπές και τη ζωή στο Ξενοδοχείο.

Όλα αυτά που αποτελούν το καθημερινό παράδειγμα για τα παιδιά δεν μπορούμε να τα εναποθέτουμε στα ‘‘ζωώδη’’ ένστικτα και τις παρορμήσεις μας. Πρέπει μέσα από την καλλιέργεια και την παιδεία μας να τα τιθασεύουμε και αν μπορούμε να τα εξαφανίσουμε, σε βαθμό που να δείχνουμε στα παιδιά μας τον πραγματικό- όχι τον φιασιδομένο– εαυτό μας.

Ότι βγει από εμάς προς τα παιδιά μας θα είναι συνισταμένη της συμπεριφοράς μας προς αυτά και κανένας από τους δύο δεν έχει «το πάνω χέρι». Προσοχή λοιπόν, κατά το δυνατόν κοινή συμπεριφορά.

Αυτά εννοούσα Κατερίνα, όταν σου ζήτησα να μου γράψεις για την «τέχνη να είσαι μητέρα» και σε ευχαριστώ πολύ που μου έδωσες την ευκαιρία να το κάνω. Μόνο που νομίζω ότι δεν τα κατάφερα τόσο καλά, όσο θα τα κατάφερνες εσύ.

Αν θέλεις να προσθέσεις κάτι, θα το ήθελα, η ιστοσελίδα είναι όλη δική σου!

…και η απάντηση δεν άργησε να έρθει! 
“H Κατερίνα Μανανεδάκη ξαναχτυπά!”