Η εκπαίδευση του παιδιού να χρησιμοποιεί την τουαλέτα είναι ένα σημαντικό βήμα στα στάδια ανάπτυξής του. Για τους γονείς σημαίνει απελευθέρωση από τις πάνες, αλλά και αγωνία για «ατυχήματα» εντός και εκτός σπιτιού. Για το παιδί είναι ένα βήμα προς την ανεξαρτησία που συμπίπτει με το «μόνη» μου ή «μόνος» μου, με το «δικό μου» κ.ο.κ.

Πριν ξεκινήσει η εκπαίδευση τουαλέτας είναι σημαντικό να γνωρίζετε αν το παιδί είναι έτοιμο, αλλά και με ποιους τρόπους μπορείτε να το βοηθήσετε.

Είναι το παιδί έτοιμο;

Η ηλικία που το παιδί είναι έτοιμο για την εκπαίδευση τουαλέτας εξαρτάται από ένα σύνολο παραμέτρων και ποικίλει από παιδί σε παιδί.

Τα περισσότερα παιδιά είναι ικανά να παραμένουν στεγνά κατά την διάρκεια της ημέρας από την ηλικία των 2 ετών μέχρι την ηλικία των 4 ετών, ενώ παραμένουν στεγνά κατά την διάρκεια της νύχτας μερικές φορές την ίδια χρονική περίοδο ή μπορεί να καθυστερήσει λίγους μήνες ή και χρόνια.

Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι πριν ξεκινήσει η εκπαίδευση στη χρήση τουαλέτας, καλό θα ήταν ένα παιδί να μπορεί να κάνει τα ακόλουθα:

• Να μπορεί να περπατήσει προς την τουαλέτα

• Να μπορεί να καθίσει στην τουαλέτα

• Να παραμείνει στεγνή η πάνα αρκετές ώρες ή να ξυπνά στεγνό μετά τον μεσημεριανό ύπνο

• Να ανεβάζει και να κατεβάζει τα ρούχα του

• Να εκτελεί απλές οδηγίες

• Να μπορεί να εκφράσει την ανάγκη του να πάει στην τουαλέτα

• Να ξέρει να λέει «όχι» και να υπερασπίζεται την ανεξαρτησία του

• Να δείχνει ότι το ενδιαφέρει η εκπαίδευση τουαλέτας

• Να εκφράζει την επιθυμία για ευχαρίστηση (να δίνει δώρα, να απολαμβάνει τον έπαινο)

• Να μιμείται τους μεγάλους και τα μεγαλύτερα παιδιά

Εάν το παιδί έχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας, ζητείστε βοήθεια ειδικού ώστε να λυθεί το θέμα πριν την εκπαίδευση τουαλέτας. Η χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει σε επώδυνες κενώσεις και με τη σειρά της σε κράτημα κενώσεων και άρνηση χρήσης τουαλέτας.
Με την ευκαιρία, ως δυσκοιλιότητα ορίζουμε την παρουσία ογκωδών, σκληρών κοπράνων.

Γονιός: Είμαι έτοιμος να βοηθήσω;

Οι γονείς επίσης πρέπει να είναι έτοιμοι για να βοηθήσουν το παιδί να εκπαιδευτεί. Τουλάχιστον ο ένας γονιός πρέπει να έχει χρόνο και ψυχική δύναμη να ασχοληθεί με την εκπαίδευση σε καθημερινή βάση για 2- 3 μήνες.

Αν πρόκειται να συμβούν σημαντικές αλλαγές στη ζωή σας, όπως ο ερχομός ενός μωρού, η μετακόμιση σε νέο σπίτι, η επιστροφή στη δουλειά ή ακόμη και η πρόσληψη μιας καινούργιας οικιακής βοηθού, καλό θα ήταν να καθυστερήσετε την εκπαίδευση τουαλέτας, δεδομένου ότι οι πολλές αλλαγές συγχρόνως μπορεί να οδηγήσουν την εκπαίδευση τουαλέτας σε αποτυχία.

Είναι δύσκολο να περιορίσετε την ανταγωνιστική πίεση που ασκείται από άλλους γονείς, την ευρύτερη οικογένεια ή τους δασκάλους που περιμένουν από το παιδί να είναι εκπαιδευμένο σε συγκεκριμένο χρόνο. Η εκπαίδευση τουαλέτας δεν είναι διαγωνισμός. Η επιτυχία δεν σημαίνει ότι το παιδί σας είναι πιο έξυπνο ή προχωρημένο από τα άλλα παιδιά ή και το αντίθετο. Επιπρόσθετα, το να έχει πρόβλημα με την τουαλέτα ή να ξεκινήσει αργότερα σε ηλικία δεν σημαίνει ότι το παιδί σας είναι τεμπέλικο ή μειωμένων δυνατοτήτων.

Πόσος χρόνος μπορεί να απαιτηθεί για την εκπαίδευση;

Κατά μέσο όρο χρειάζεται 6 μήνες για να μάθει ένα παιδί να μένει στεγνό κατά την διάρκεια της ημέρας και τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να ελέγχουν και το έντερο τους πριν ή ταυτόχρονα. Το να μείνουν στεγνά και κατά την διάρκεια της νύχτας διαρκεί μήνες ή και χρόνια αργότερα. Τα κορίτσια συνήθως ολοκληρώνουν την εκπαίδευση νωρίτερα από ότι τα αγόρια. Τα πρώτα παιδιά της οικογένειας συνήθως χρειάζονται περισσότερο χρόνο απ’ ότι τα αδέλφια τους που ακολουθούν.

Ξεκινώντας την εκπαίδευση τουαλέτας.

Η εκπαίδευση περιλαμβάνει πολλά στάδια: ομιλία, κατανόηση, κάθισμα, σκούπισμα, ντύσιμο, καζανάκι και πλύσιμο χεριών.

Ακολουθώντας τα βήματα ενθαρρύνουμε κατάλληλα τις δεξιότητες τουαλέτας.

• Αποφασίστε ποιες λέξεις θα χρησιμοποιείται για να περιγράψετε την τουαλέτα και προσπαθήστε να τις τηρείτε. Για παράδειγμα πιπί, τσίσα, γιογιό. Να έχετε στο νου σας ότι το παιδί θα χρησιμοποιήσει τις λέξεις αυτές και παρουσία άλλων και για το λόγο αυτό πρέπει να τις επιλέξετε αισθητικά.

• Πριν ξεκινήσετε την εκπαίδευση, αλλάζετε συχνά τις πάνες ώστε το παιδί να συνηθίσει να είναι στεγνό.

• Ζητήστε από το παιδί σας να διαλέξει το γιογιό του. Για ξεκίνημα είναι προτιμότερο να αγοράσετε γιογιό που είναι πιο εύκολο στη χρήση από ότι τα διάφορα πρόσθετα καλύμματα τουαλέτας.

• Βάλτε το γιογιό σε ένα μέρος με εύκολη πρόσβαση για το παιδί.

• Ενθαρρύνετε το παιδί να καθίσει στο γιογιό του, με όλα του τα ρούχα, και να κοιτάζει βιβλία ή να παίζει με τα παιχνίδια του.

• Μιλήστε στο παιδί σας για την εκπαίδευση τουαλέτας χρησιμοποιώντας βιβλία ή βίντεο.

• Κάντε απλά τρικ (τρέξιμο προς το γιογιό), και ιδιαίτερα μετά την πρωινή αφύπνιση ή μετά το μεσημεριανό γεύμα, τότε που πιθανόν η τάση προς αφόδευση να είναι εντονότερη.

• Τοποθετήστε μια λερωμένη πάνα στο γιογιό για να καταλάβει πια είναι η χρησιμότητα του.

• Ενθαρρύνετε το παιδί να σας λέει πότε θέλει να πάει στο γιογιό. Αναγνωρίστε τα σημάδια που θέλει να δείξει το παιδί «κουβάριασμα» ή «κράτημα της πάνας». Επιβραβεύστε το όταν κάτσει στο γιογιό. Να είστε υπομονετικοί γιατί μπορεί να πάρει ημέρες ή εβδομάδες πριν την επιτυχία. Και να θυμάστε τα γυρίσματα στην αρχική κατάσταση, είναι συνήθη.

Μην τιμωρείτε και μην μιλάτε άσχημα στο παιδί, εάν υπάρχουν «ατυχήματα»

• Επιτρέψτε στο παιδί να ξαναφορέσει την πάνα του και να αναβάλλει το κάθισμα στο γιογιό, εάν το επιθυμεί

• Χρησιμοποιήσετε αυτοκόλλητα ή άλλα αγαπημένα του, για επιβράβευση

• Όταν καταφέρει να χρησιμοποιήσει το γιογιό μπορεί να περάσει στην κανονική λεκάνη της τουαλέτας χρησιμοποιώντας ένα σκαλοπατάκι. Το σκαλοπατάκι λειτουργεί ως μοχλός και βοηθάει την κένωση. Επίσης μπορεί να κάνει το παιδί να νοιώθει σταθερό όταν κάθεται στην λεκάνη.

Επισημαίνουμε

• Προσπαθήστε να διατηρήσετε μια θετική στάση και αποφύγετε να θυμώνετε όταν συμβαίνουν ατυχήματα.

• Ντύνετε το παιδί ελαφρά ώστε να μπορεί να γδυθεί εύκολα

• Αποφύγετε τις μάχες! Εάν το παιδί δεν θέλει, αναβάλετε την εκπαίδευση

• Μην τραβάτε καζανάκι όσο το παιδί κάθεται στην τουαλέτα, φοβάται!

Πριν ξεκινήσει η εκπαίδευση τουαλέτας είναι σημαντικό να γνωρίζετε αν το παιδί είναι έτοιμο, αλλά και με ποιους τρόπους μπορείτε να το βοηθήσετε…